بررسی عناصر شکل دهنده و دلایل وجودی آنها در خانه های بافت تاریخی بوشهر

فضاهای زیستی در هر منطقه، تحت تأثیر خاستگاه­های فرهنگی، محیطی، اجتماعی، تاریخی و سیاسی آن منطقه شکل گرفته است. بی­تردید اولین خاطرات و تجارب انسان در خانه بوجود می­آید که نقش موثری در جهان بینی هر انسان و در نتیجه جهان بینی جامعه دارد. عدم توجه به انسان، نحوه کار، شیوه زندگی، خواسته­ها و تجارب او در طراحی مسکن امروز و روی آوردن به معماری وارداتی، بحران مسکن، پایین آمدن کیفیت زندگی مسکونی، ازبین رفتن حیات، سر زندگی، تحرک، حس تعلق و هویت را به­همراه داشته­است. این مقاله به بررسی عناصر شکل دهنده مسکن سنتی بوشهر و عوامل وجودی آن­ها می­پردازد. مسکن سنتی بوشهر مانند سایر مناطق ایران، همساز با شرایط محیطی، فرهنگی، اجتماعی و اقتصادی شکل­گرفته است. هدف پژوهش حاضر، شناخت ویژگی­ها و اصول شکل­گیری و گونه­های فضایی در خانه سنتی بوشهر و استخراج عناصر کارآمد آن می­باشد تا علاوه بر دریافت صحیح مفاهیم و اصول سازمان­یافته مسکن سنتی در محدوده مورد مطالعه بتواند بخشی از ویژگی­های این عناصر و دلایل وجودی آن­ها را ثبت کند. روش انجام تحقیق در این پژوهش ترکیبی از روش توصیفی-تحلیلی و روش تفسیری تاریخی است که با مطالعه منابع اسنادی، حضور در بافت تاریخی بوشهر، صحبت با ساکنان بافت و مصاحبه با اساتید معماری صورت گرفته است. نتایج حاصل از این پژوهش، مشخصات کالبدی، فعالیتی و معنایی گونه­های فضایی مختلف خانه­های سنتی بوشهر در قالب جداول، تصاویر و نقشه­ها نشان می­دهد تا در نهایت بر مبنای نتایج بدست آمده بتوان زمینه را برای ارائه راهکارهای طراحی مسکن امروز متناسب با نیازهای جدید و بر اساس ارزش­­های انسانی فراهم کرد.